Με αφορμή τα πρόσφατα γεγονότα στο Αρσάκειο
2023-04-07 20:17
"Η άμεση φυσική βία γεννά μόνο μνησικακία, εχθρότητα και, επιπλέον, ανυπακοή.[...] Αν τα θύματα αντέξουν τον πόνο, είναι πιο δύσκολο να χειραγωγηθούν με άλλες μεθόδους. Το αποτέλεσμα είναι να μην καταστέλλεται το υποκείμενο αλλά να αποκαθίσταται η αυτοπεποίθηση και η ωριμότητα του".
Αυτά γράφει το εγχειρίδιο της CIA (έκδοση του 1963) όσον αφορά την ψυχολογία των ανακρινομένων. Συνιστά λοιπόν την προσοχή στους ανακριτές να είναι υποψιασμένοι για τους κινδύνους των μεθόδων που εφαρμόζουν.
Αυτά τα λόγια έρχονται στο μυαλό μου με αφορμή τη δημοσιοποίηση των περιστατικών εκφοβισμού στο Αρσάκειο αλλά και όχι μόνο. Τον τελευταίο καιρό όλο για τέτοια ακούμε ή και γινόμαστε μάρτυρες. Με θλιβερούς αποδέκτες συνήθως τα μικρά παιδιά.
Επειδή ζούμε στην παγκόσμια εποχή της αποδόμησης και των αγορών, μπορώ να αντιληφθώ την έννοια του αναδυόμενου εκφοβισμού ως ένα παράξενο επενδυτικό προϊόν. Πολλοί είναι αυτοί που κερδίζουν χρήματα από την μη πάταξη (ή έστω περιορισμό) του φαινομένου. Αρχικά είναι οι ιδιώτες που "επιφορτίζονται" με το μάζεμα των συντριμμιών των θυμάτων. Κάποιοι άλλοι "επιφορτίζονται" με το "φτιάξιμο" των θυτών. Έχουμε τις κρατικές υπηρεσίες και τα ιδιωτικά συμβόλαια. Έχουμε τις μη κυβερνητικές οργανώσεις που πάντα ψάχνουν για οικονομικούς πόρους, έχουμε τις φυλλάδες και τις ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές. Σε δεύτερο χρόνο έχουμε τα φαινόμενα τη κοινωνικής παραβατικότητας που και αυτά γεννούν επιπλέον "κύκλο εργασιών". Πρόκειται για την γνωστή οικονομία της καταστροφής που εγκαινιάστηκε εδώ και δεκαετίες στις χώρες τις Λατινικής Αμερικής προκειμένου να επικρατήσει ο νεοφιλελευθερισμός και θέριεψε ανά το παγκόσμιο μετά την 11η Σεπτεμβρίου του 2001. Μια λογική καταστροφής που ενώ ξεκίνησε ως ένας μοχλός αποδόμησης των κρατικών οντοτήτων, δηλητηρίασε εν τέλει τις περισσότερες πτυχές της ανθρώπινης δραστηριότητας, ακόμα και τι πλέον προσωπικές και ιδιωτικές.
Ας αφήσουμε όμως τις μακροσκελείς αναλύσεις που ουδεμία αξία έχουν στην εξιλέωση των ανθρώπων που υπέστησαν όσα υπέστησαν.
Εγώ θα απευθυνθώ στα θύματα.
Όσον αφορά τους θύτες, αυτοί έχουν την χλεύη μου. Περισσότερο δε, την αιώνια περιφρόνηση μου έχουν και όσοι για την εξυπηρέτηση των ιδιοτελών τους σκοπών, δεν προτιμούν τη δικαιοσύνη αλλά με τις μεθόδους που επιλέγουν να εφαρμόσουν, διαιωνίζουν το πρόβλημα. Ειδικά όταν αυτός που βλάπτεται είναι ένα παιδί. Είναι δεδομένο ότι η αρχή της "ετερογονίας των σκοπών" θα τους ραπίσει αλύπητα. Θα έρθει και αυτών η ώρα τους.
Εγώ θέλω "έξυπνη" συμπαράσταση στα θύματα για να μην γίνουν αύριο και αυτοί θύτες. Ας μην τα αναγκάσουμε να μπλεχτούν μέσα σε έναν φαύλο κύκλο από πριν καθορισμένο και που σχετίζεται με τις παραμέτρους του "επενδυτικού προϊόντος" που ανέφερα προηγουμένως. Ας διοχετεύσουμε την υποβόσκουσα οργή των θυμάτων προς κάτι γονιμότερο. Ας τους μάθουμε να γίνουν άνθρωποι. Ας τους δώσουμε έναν στόχο. Να τους παροτρύνουμε να ασχοληθούν με "φωτεινές" δραστηριότητες όπως είναι ο αθλητισμός, ο εθελοντισμός, η τέχνη. Να τους δώσουμε να καταλάβουν ότι το μεγαλύτερο στοίχημα δεν είναι η τιμωρία του θύτη αλλά η διάσωση του εσωτερικού τους κόσμου. Και αν είναι οπωσδήποτε για να βρουν γαλήνη να θέλουν κάπου να ξεσπάσουν, ας τους μάθουμε ότι για να μην χάσουν το δίκιο τους (γιατί δίκαιο δεν πρόκειται να βρουν) να ξεσπάσουν μόνο σε αυτούς που τους προκάλεσαν τη δυστυχία τους.
Με την άκρα επιθετικότητα ισχύει ό,τι ισχύει και στις διεθνείς σχέσεις: αφού αποφάσισες να αντιταχθείς και να μην σκύψεις το κεφάλι, δεν μπορεί να υπάρξει συμβιβασμός. Μόνο ανοιχτός πόλεμος.